در جستجوی ویوین مایر (Vivian Maier)

در جستجوی “ویوین مایر”

امروز تصمیم گرفتیم به شرح داستان زندگی یک عکاس معروف در سری مقالات آموزش عکاسی وبسایت نگاتیو استودیو بپردازیم. داستان زندگی “ ویوین مایر ” که بیشتر به سناریوی یک فیلم شبیه است و همین در ابتدا باعث شد که برایم خیلی باور کردنی نباشد، اما بعد از مدتی دیدن عکس ها و تحقیق و خواندن مطلب، بیشتر به او علاقه مند شدم و هر تکه از داستانش و دیدن عکس های فوق العاده اش برایم تبدیل به یک اشتیاق خاموش نشدنی شد. احتمالا اگر یک تصادف رخ نمیداد هیچ یک از ما خبری از این عکاس به نام که نامش در کنار کسانی مثل Diane Arbus , Robert Frank , Weegee قرار گرفت رو نداشتیم.

داستان زمانی شروع شد که در سال 2007 “جان مالوف” توی یک حراج وسائل خانگی چمدانی پر از نگاتیو را به قیمت 380 دلار خریداری کرد به این امید که شاید بتواند از عکس های آن برای تحقیقاتش درباره ناحیه ای در شیکاگو، جایی که در آنجا به عنوان یک مشاور مسکن کار میکرد استفاده کند. این چمدان حاوی چیزی حدود 100.000 نگاتیو و حلقه فیلم ظاهر نشده و همچنین حدود 150 عدد فیلم 8 و 16 میلیمتری بود، که متاسفانه برای کاری که او در نظر داشت به هیچ عنوان مناسب نبود و به همین خاطر آنها را به کناری گذاشت و فراموششان کرد.

عکس ها متعلق به خانمی به اسم “ویویِن مایر” بود .او در سال 1926 در نیویورک متولد شد و مدتی بعد به دلیل فرانسوی بودن مادرش چند سالی را در دهکده زادگاه او می گذراند. او در 1951 مجددا به آمریکا بازمیگردد و در شیکاکو به عنوان پرستار بچه شروع به کار می کند. اطلاعات زیادی از زندگی او در دست نیست. او زنی تنها، مجرد و مرموز بود که هیچ وقت ازدواج نکرد و در طول زندگی دوستان بسیار کمی داشت. خصوصیت اصلی او یک دوربین عکاسی Rolleiflex بود که همیشه به گردن داشت. تنها چیزی که دوستانش از او به یاد دارند این است که او مدام در حال عکاسی کردن بود اما عکس ها را به هیچ کس نشان نمیداد.

راز کشف کردن “ویویِن” و شروع این داستان این بود که او به خاطر بی پولی در سن بالا دیگر امکان پرداخت اجاره انباری که وسائل و نگاتیو هایش را در آنجا نگه داری میکرد نداشت و طبق قوانین آمریکا در چنین مواردی صاحب انبار اجازه بازکردن و به حراج گذاشتن جنس های آن را دارد و این اتفاقی بود که رخ داد. در واقع وی ویِن در سال 2007 زنده بود و بی خبر از این ماجرا.

او در سال 2008 بر اثر لیز خورن روی یخ و شکستگی به بیمارستان منتقل می شود اما بعد از چند روز و با اصرار خودش به خانه باز میگردد. او بعد از این حادثه دیگر نمیتواند به زندگی عادیش برگردد و در نهایت در آپریل 2009 فوت میکند. جان مالوف بعد از اتمام نوشتن کتابش دوباره سراغ نگاتیو ها میرود و چندتایی از آنها را چاپ میکند. او هیچ تخصصی از عکاسی ندارد اما به نظرش میرسد که اینها عکس های خوبی هستند و برای امتحان هم که شده تعدادی از آنها را روی سایت “فلیکر” آپلود میکند و ظرف چند هفته با استقبال بی سابقه ای روبرو میشود و این اتفاق باعث میشود که دنیا به سرعت با “وی ویِن مایر” آشنا بشود.

بعد از این داستان مانند اکتشاف یک نقشه گنج پیش میرود و به مرور عکس های بیشتری از او چاپ میشوند و در نهایت تمامی روزنامه ها و مجلات معروف دنیا درباره این عکاس مرموز صحبت میکنند. دو فیلم تحقیقاتی درباره زندگی این پرستار بچه ساخته میشود و عکس هایش در معروف ترین گالری های جهان به نمایش گذاشته میشوند، و همه اینها با عکس هایی که حتی خود او هم یک بار در زندگیش ندیده بود.

گویا عکس و عکاسی در دنیای امروز دیگر سحر انگیز بودنش را از دست داده است، در دنیایی زندگی میکنیم که اطراف ما مملو از عکس هاییست که هیچ اثری در ما نمیگذارند. در دنیایی که همه چیز در آن به سرعت اتفاق میفتد، اما دیدن عکس های او باعث میشود یاد زمانی بیفتیم که نگاه کردن به برخی عکس ها زمان را متوقف میکرد و ما را به نگاه کردن بهتر وا میداشت. عکس های او این حس لذت بخش غرق شدن در عکس را به خوبی منتقل میکنند. نگاه کردن به سلف پرتره های زیبای او باعث میشود خودمان را در دنیای او بیابیم و چند لحظه ای جهان را از دید او نگاه کنیم. در آن نگاه عجیب و خیره به دوربین همراه با حس اعتماد و نوعی بی تفاوتی غرق شویم، دنیایی که با نگاه کردن به بازتاب تصویرش درآینه ها و یا شیشه مغازه ها میتوانیم حس لذت بخشی از آن را روی پوستمان احساس کنیم و سنگینی و پوچی دیدن میلیون ها عکس سلفی که هر روز دراینستاگرام گذاشته میشوند را به فراموشی بسپاریم.

عکس های مایر که با استفاده از دوربین Rolleiflex گرفته شده اند (به خاطر دید و کادربندی از بالای این دوربین) باعث این شده که او مانند یک شاهد نامرئی بتواند بازتاب اتفاقات دنیای اطرافش را بدون اینکه ردی از خودش به جای بگذارد به خوبی ثبت کنه. در بسیاری از سلف پرتره هایش او مانند یک روح ظهور میکنه و مثل سایه ای خودش رو به زندگی دیگران وارد میکند و عجیب نیست که در میان صحبتهای دوستانش میشنویم که در مقابل غریبه ها از اسامی مستعار استفاده میکرده و همیشه سعی داشته که اسمش را به غریبه ها فاش نکند و در میان تعجب دوستانش که دلیل این کار را از او میپرسیدند جواب میداده : “من یک جاسوس هستم”.

Vivian Maier / Jeu de Paume

مستند ساخته شده درباره او از ماه آپریل 2014 در بسیاری از شهرهای دنیا به نمایش در آمد و با استقبال فراوان عمومی مواجه شد. بدون شک این فیلم برای مدتها در ذهن بیننده باقی میماند اما همزمان نقاط ابهام زیادی از زندگی شخصی و منزوی بودن وی و یا دلیل عدم داشتن یک رابطه عاطفی را در بیننده به عنوان یک سوال کلیدی باقی میگذارد.